Kto tu rządzi?

Bardzo się zaskoczyłam. A może trochę rozczarowałam?

Wiedzieliście, że Afryka naprawdę nie jest taka dzika? W Afryce można żyć godnie i… wygodnie. Można żyć „po europejsku”, a nawet „po światowemu”, w willi z basenem. Można jeździć niezłym samochodem i dobrze się ubrać. Można się dobrze najeść i dobrze wykształcić. Można obejrzeć mecz hiszpańskiej ligi piłki nożnej. Można się też leczyć. Tyle, że czasem trzeba skoczyć samolotem do szpitala w RPA.

Wiedzieliście, że w Zambii można kupić wszystko? Wszystko, albo prawie wszystko, co potrzeba do normalnego, znanego nam życia. Szampon Head&Shoulders, żółty ser Goudę, ziemniaki, a nawet sprowadzany z Polski dżem. Kupisz tu dobry słownik Oxfordu, przeciwsłoneczne Ray Bany, plazmę na ścianę, ubrania rodem z chińskich centrów handlowych, telefony – te dotykowe i te z guziczkami, jakie chcesz. Znajdą się nawet wycinanki. Jak chcesz, to zapchasz brzuch lodami włoskimi i pizzą. Zarejestrujesz telefon w sieci komórkowej. W Zambii jest wszystko. Tak, jak w Europie. Z tą jednak różnicą, że większości osób na to nie stać. Nas też. Za kilogram sera żółtego zapłacę około 70zł. Społeczeństwo po prostu nie ma pieniędzy na to, by normalnie żyć.

Dzielnica willowa skrywa tych, których "stać". Zza murów odgradzających ich od rzeczywistości, wystają piękne palmy i ukwiecone drzewa. Czasami, gdy akurat otworzy się brama, widać zaskakujący standard życia.

Gdy pokusisz się o dalszy spacer i pójdziesz wzdłuż drogi podziurawionym, zaśmieconym poboczem, powita cię wreszcie zbity z desek market. Na żwirowym pustkowiu, zarządzany przez ludzi pustyni. Ciekawi ci ludzie, ciemni w jasnym kurzu. Wszędzie kamień i piach. Krajobrazu dopełniają małe, ciasne domki z materiału przypominającego glinę. Na górze zakryte są blachą. Niektóre otacza drewniany płot, na wzór wiejskiej zagrody. Ta okolica to dom większości dzieci z naszego oratorium.

Do Youth Centre przychodzą wszyscy. To mikstura tych w butach Lacoste i tych bosych, w podartych czerwonych piżamach z Angry Birds. Mieszanina dezodorantu Adidasa i bliżej niesklasyfikowanego, odrzucającego zapachu. To codziennie nowe, pachnące proszkiem koszulki przekładane zakurzonymi i podartymi, tymi samymi od tygodnia. To zdrowe, uśmiechnięte, czyste buzie i te zakurzone, z zeschniętą białawą okleiną pod nosem. Cały afrykański kontrast daje nam o sobie znać codziennie.

Ciekawe, że słynne „Pay for me!” albo „Give me!” usłyszałam tylko od tych, którzy „mają”. Tych dobrze ubranych, czystych i zdrowych. Tych, którzy patrzą na mnie spod brwi, jakby zaraz mieli rzucić lotką w żywą tarczę. 

Szczery uśmiech, entuzjazm, serdeczny uścisk, chęć do działania i miłe pogawędki to cechy tych, przed którymi zmysły ostrzegają, by nie podchodzić.

Próbuję sobie odpowiedzieć, czy to pieniądz rządzi człowiekiem, czy jednak człowiek pieniądzem.

A co dla Ciebie, człowieku Europy, jest ważniejsze: mieć, czy być? Czy kiedy masz, to jesteś?